Một câu hỏi lớn, mang tính tổng thể và đầy trăn trở – không chỉ về nghệ thuật mà còn về văn hóa, cộng đồng và thời cuộc. Sau đây là hướng phân tích về hiện tại và tương lai của tân nhạc giải trí hải ngoại:
1. Một giai đoạn hoàng kim đã đi qua
Tân nhạc hải ngoại, đặc biệt giai đoạn từ cuối thập niên 1970 đến đầu 2000, từng rực rỡ và đầy sức sống, qua các trung tâm như: Thúy Nga Paris, Asia, Làng Văn, Vân Sơn, Tình Music, v.v.
Nhưng thời gian trôi qua, thế hệ nghệ sĩ và khán giả chính của thời kỳ này nay đã lớn tuổi hoặc không còn gắn bó nhiều với nhu cầu giải trí như trước. Sự thay đổi này dẫn đến sự suy giảm tự nhiên của một mô hình từng rất thành công.
2. Chuyển động chậm và nỗi lo lắng “già hóa”
• Phần lớn chương trình tân nhạc hải ngoại ngày nay vẫn phục vụ khán giả trung niên trở lên, với các ca khúc trữ tình, hoài niệm, nhạc vàng, nhạc xưa.
• Rất ít sự đổi mới mạnh mẽ về âm nhạc, thể loại, hay hình thức biểu diễn để tiếp cận giới trẻ – đặc biệt là thế hệ 2, 3 sinh ra tại nước ngoài.
3. Áp lực từ công nghệ và mạng xã hội
• Các trung tâm lớn không còn giữ vai trò “người gác đền” âm nhạc như trước. Giờ đây ai cũng có thể phát hành nhạc qua YouTube, Spotify, TikTok.
• Nghệ sĩ trẻ chọn con đường độc lập, phát hành online, hoặc trở về Việt Nam để phát triển vì thị trường nhộn nhịp hơn.
4. Sự “đảo chiều” văn hóa: Bên quê nhà Việt Nam mới là trung tâm?
• Trớ trêu thay, trong khi văn hóa hải ngoại từng là nơi “giữ lửa”, thì nay bên quê nhà Việt Nam mới là nơi sôi động hơn về nhạc trẻ, kỹ thuật trình diễn, sự kiện, livestreams, v.v.
• Nhiều ca sĩ hải ngoại như Tuấn Ngọc, Khánh Ly, Ý Lan, Như Quỳnh, Phương Dung, Giao Linh, Thanh Hà,… và còn nhiều ca sĩ tên tuổi khác nữa… đã về Việt Nam sinh sống và biểu diễn thường xuyên.
5. Tương lai: Bảo tồn hay đổi mới?
Tân nhạc hải ngoại sẽ đi đâu? Có thể chia làm hai con đường:
• Bảo tồn ký ức: Là nơi lưu giữ các giá trị xưa – những bản tình ca cũ, nhạc lính, nhạc vàng, Bolero – như một dòng chảy văn hóa và tâm linh của người Việt tha hương.
• Hoặc đổi mới mạnh mẽ, hợp tác cùng nghệ sĩ trẻ, kết hợp Đông – Tây, đưa vào nhạc điện tử, pop acoustic, rap, để “kết nối thế hệ mới” trong và ngoài nước.
Với suy nghĩ của mình thì… (cảm nhận cá nhân) tân nhạc hải ngoại không chết, nhưng nó đang cần tái sinh trong một hình thức khác – nhẹ nhàng hơn, tinh tế hơn, và mở rộng biên giới âm nhạc để nối nhịp tim của những người xa quê với quê hương, và cả với thế giới.
Nếu bạn là người nghệ sĩ, thì chính bạn có thể là một phần trong hành trình làm mới này.
Châu Đình An
Nguồn: Trang FB của Châu Đình An
