Châu Đình An
6/9/2021

Năm 13 tuổi, tôi làm quen với cây đàn guitar. Các đầu ngón tay tôi sau vài ngày sưng lên ê ẩm vì bấm vào dây đàn bằng thép nhiều quá. Vậy mà tôi “sướng” tê và hãnh diện vì tưởng tượng mình đã trở thành “nghệ sĩ”. Cho dù biết rằng, tiếng âm thanh phát ra từ tiếng đàn tửng từng tưng chẳng giống bài ca nào. Tôi ghiền cây đàn guitar đến nỗi khi cả nhà ngủ rồi, khoảng 10 hay là 11 giờ đêm tôi vẫn áp lỗ tai phải vào thùng đàn và gẫy nhẹ để tự mình nghe âm thanh từ đàn do mình gẫy ra.

Cũng vì ghiền guitar mà tôi bị một trận roi đòn từ bác tôi, vì ngày mai còn phải đi học mà giờ này còn “rượng” với đàn địch. Đó là ngôn ngữ của bác mà tôi còn nhớ. Người lớn thời ấy cho là "ăn chưa no lo chưa tới" mà đàn với hát là chướng tai gai mắt lắm, bởi thế mỗi khi có dịp ôm đàn là vừa sung sướng, vừa lo lắng.

Con nhà nghèo mà bày đặt đàn với địch làm gì thì sao mà có thầy chỉ giáo. Nhưng phải tầm sư học đạo thôi, mà trong xóm nghèo không có ánh điện, chỉ có đèn dầu thắp mỗi đêm thì cách vui thích nhất là vác đàn đi gặp bạn hiền tụm năm tụm ba. Xóm tôi lúc đó có vài tên cũng có đàn guitar, và tôi nể lắm khi thấy bọn nó đàn hát vây quanh bởi một đám con gái ái mộ.

Năm 17 tuổi là lúc tôi đã biết đàn gọi là khá, nhưng mà đàn mò. Nhìn và đọc nốt nhạc đau đầu quá nên thôi… nghe băng nhạc đàn theo là OK. Được cái trí nhớ và đam mê cho tôi học lóm nhanh về khoản này. Rồi trong lớp học vài tên bạn đứa đàn, đứa trống, rủ tôi làm ban nhạc. Tiền đâu mà mua nhạc cụ? Đó là một khoản xa xỉ khó rờ đến được. Nhưng được có thằng bạn nhà nó khá, và là con trai một nên bố mẹ cưng chiều cho nó tiền mua một bộ trống.

Ngày bộ trống mới cáo cạnh mở ra và trịnh trọng đặt giữa nhà thằng P. là ngày tôi nhớ mãi cái cảm giác ngây ngất và la đà như uống rựơu đầu tiên, dù là bộ trống của nó mà tôi nhìn ké. Mẹ ôi! bộ trống mầu xanh đậm sang trọng quý phái không thể tả. Hai cái mâm vàng (Cymbal) to như hai cái mâm đựng cơm trong các bữa ăn long lanh dưới ánh đèn. Thằng P. suốt ngày cầm giẻ và chổi lông gà lau mãi bộ trống. Không ai được đụng đến ngoài nó. Thế là nó gõ tùng xèng cả ngày và tôi nghĩ chắc là cả xóm đau cái lỗ tai.

Đã thế còn thằng H. là con nhà giàu được bố mẹ cho mua cái guitar Amplifier mới hách. Trong “ban nhạc” mới tượng hình có hai thằng nghèo là tôi chỉ có cây guitar quèn và thằng T. thì có cây guitar Bass cũ mèm. Chúng tôi xáp lại và tập các bài hát của The Beatles như Don’t Let Me Down, Let It Be, rồi tập thêm nhạc của CCR các bài Who stop the rain? Have you ever seen the rain? Chưa dừng lại chúng tôi chơi luôn nhạc của Grand Funk Railroad là ban nhạc rock lừng danh hiện đại thập niên 60, 70.

Mỗi khi thấy bố thằng P. đi làm về là chúng tôi biết thân phận ôm đàn rút lui tháo chạy cửa sau cho yên thân...

Trời cho tôi có giọng nên trở thành “ca sĩ chính” của ban nhạc mang tên “Bốn sợi tóc” mới oai chứ. Nghệ danh của tôi lúc bấy giờ do bạn học đặt mang tên An Cà Rem (vì sau giờ học tôi phải mang thùng cà rem đi bán dạo quanh xóm). Nhưng khi giới thiệu tiếng hát của Ancarem nói liền nhau nghe cứ tưởng ca sĩ Tây nào mới ghê chứ. Và ban nhạc chơi trong Xóm trước, sau đó ngày mãn khoá học của Trường Trung Học chúng tôi được mời chơi nhạc trên sân khấu ngoài trời của nhà trường. Nhớ lại cảm giác “oai phong” ghê gớm khi vai mang đàn guitar đứng trên bục một mình một cõi ta bà… và nhìn khán giả hoan hô với bao cặp mắt ngưỡng mộ của mấy cô bạn học trong lớp. Ban nhạc muốn ngầu thì phải để tóc dài. Thời ấy phải có thẻ để tóc do chính quyền cấp mới được. Và tôi cùng mấy thằng bạn thuộc ban nhạc “làng” thì làm quái gì với tới cái thẻ để tóc đó? Hơn nữa tóc tôi vừa lú nhú ra thì ông bác nhắc “đi cắt tóc đi, tóc dài rồi”.

Đó là cả trời kỷ niệm thuở chập chững làm quen với cây đàn guitar và âm nhạc. Thế rồi mấy thằng bạn sau khi rớt tú tài 2 thì phải đi lính. Nhà bác tôi vì kế sinh nhai phải di dời từ Cam Ranh đi vào Phan Rang. Và ban nhạc rã đám chỉ còn tôi lúc ấy được miễn dịch ôm theo cây đàn đi theo chương trình “khẩn hoang lập Ấp” của chính quyền.

Làm ruộng làm rẫy ban ngày, và đêm đến là tôi ôm guitar hát nghêu ngao… Thế rồi khi Mỹ bỏ miền Nam năm 1975, tôi bị nhà cầm quyền mới bắt vào tù cải tạo. Đến năm 1978 được thả ra tù và trở về làng xưa. Trời nắng như thiêu đốt, cây cỏ trước sân nhà héo hắt. Hai bàn chân tôi phù thủng lết về trên con đường đất nhỏ trong làng. Cây đàn guitar cũ mèm vẫn nằm trong góc nhà. Đêm đến vắng lặng, tôi ôm đàn và rưng rung xúc động bật lên hát nho nhỏ:

(CDA 1978)

Và tôi đặt bút xuống ghi thành ca khúc với tựa bài nhạc “Ta về trong hư hao”. Mà lúc này tôi đã biết ký âm nhạc. Trong thời gian khẩn hoang lập ấp. Tôi đã mua một vài bài nhạc trong hiệu sách của ông Phạm Duy và ông Trịnh Công Sơn, tôi xem cách viết nhạc của hai ông trong các bài nhạc in sẵn. Tìm hiểu tại sao nốt đen, nốt trắng, nốt có 1 móc, nốt có 2 móc, nốt có 3 móc, nốt có chấm là cái gì. Tôi xem mỗi đoạn gọi là Bar, đó là từng đoạn khung nhạc, rồi trước khung nhạc ghi 4/4 có khi 2/4 rồi lại có cái ¾… và thực ra cũng đau đầu lắm khi tự mình tìm hiểu mà…

Châu Đình An

Nguồn: Trang FB của Châu Đình An