Tản Mạn Về Hát Bội Bình Định

Võ Ngọc Uyển

Nói về quê hương Bình định, người ta thường nghĩ ngay đến các anh hùng liệt sĩ đã làm vang danh rạng rỡ trong lịch sử Việt nam: Quang Trung Nguyễn Huệ, Trần Quang Diệu, Võ Văn Dũng, Bùi thị Xuân, Ngô tùng Châu, Mai Xuân Thưởng, Tăng Bạt Hổ v.v... Nơi đó cũng là cái nôi của Võ thuật miền Trung được diễn tả đấy đủ trong câu ca dao:

Ai về Bình định mà coi
Con gái Bình định cầm roi đi quyền

Và cũng là nơi phổ biến thịnh hành tuồng Hát bội.
  
1.- Trước tiên, danh từ Hát bội và nghệ thuật Tuồng có từ thời nhà Trần nước ta (1226-1399).

  

Xem tiếp...

Làng Nho Bình Định Với Nghề Hát Bội

Đặng Quí Địch
 
Hát bội là một bộ môn nghệ thuật trình diễn đã có từ lâu đời, mà cũng từ lâu đời người làm nghề này bị xem là "xướng ca vô loại". Từ đời Lê đã có lệ cấm con em nhà hát xướng đi thi nên Ðào Duy Từ mới bỏ đất Bắc hà vào huyện Hoài nhơn rồi trở thành ông tổ nghề hát tỉnh ta. Người làm nghề này thì được gọi chung một từ là "Lê viên tử đệ = con em vườn Lê", hoặc theo vai họ sắm trên sân khấu mà gọi là "kép, lão" cho đàn ông, "đào, mụ" cho đàn bà. Lắm khi họ không ngần ngại mà gọi bằng thằng bằng con. Nguyễn Khuyến trong một bài thơ dịch đã viết: "Thú vui con hát lực chiều cầm xoang". Nhưng miệt thị độc địa nhất phải kể đến hai bài thơ "Vịnh phường hát Bội" của hai thi sĩ trong Nam sống nửa sau thế kỷ XIX.

Xem tiếp...

Một vài cảm xúc âm nhạc qua trường ca Con Ðường Cái Quan của Phạm Duy

Phạm Văn Kỳ Thanh
12.1991

Một buổi sáng mùa hè năm nay, ghé thăm nhạc sĩ Phạm Duy, tôi được ông và Duy Cường cho nghe trường ca Con Ðường Cái Quan đã được bỏ hết phần lời ca và phần nhạc được phụ soạn bởi những âm thanh điện tử pha lẫn với phần vĩ cầm diễn bằng nhạc khí thật. Dù phần phụ soạn chưa xong nhưng sau khi nghe xong, tôi có một số cảm tình với cái nhìn mới của Duy Cường về Con Ðường Cái Quan ở một không gian mới, với người thưởng ngoạn mới, về lối sinh hoạt mới, trường ca Con Ðường Cái Quan chắc chắn phải khác với sự diễn đạt cách đây gần ba mươi năm. Ðiều nhận xét chung đầu tiên là nghệ thuật thâu thanh bây giờ tiến vượt bực so với những thập niên trước. Còn về vấn đề diễn tấu, theo ý tôi, không thể tựa trên căn bản nghệ thuật để thẩm định giá trị của nó qua hai lối diễn khác nhau ở hai thế hệ khác nhau.

Xem tiếp...

Lời Bàn Mới

  • HỒ ĐIỆP
    Pham Van Nho 06.06.2023 11:23
    Chân thành cảm ơn anh em chia sẽ.
     
  • TIẾNG HÁT MINH HIẾU
    Pham Van Nho 05.06.2023 10:55
    Chân thành càm ơn anh em chia sẽ.
     
  • HOA VÀNG MẤY ĐỘ
    Nguyen Oanh 03.06.2023 11:08
    Chân thành cảm ơn mọi người đã chia sẻ.
     
  • EM CÒN NHỚ MÙA XUÂN
    Pham Van Nho 31.05.2023 12:37
    Chân thành cảm ơn anh em chia sẽ.
     
  • Bên Hồ Than Thở
    Thach Tran 29.05.2023 13:54
    Kính gởi Ban điều hành trang amnhac.fm. Tôi rất thích bản "Bên Dồi Lau Xanh" Của Nhạc sỹ Lê Uyên ...

Đăng Nhập/Xuất