Trương Chi
8/12/2018
Năm 1962, bản nhạc Tàu Đêm Năm Cũ ra đời, được thu thanh cùng một thời điểm các nhạc phẩm Ai Lên Xứ Hoa Đào, Kiếp Tha Hương, Chuyện Chúng Mình, Đêm Giã Từ… Đây là lúc nữ ca sĩ Hoàng Oanh khởi đầu cộng tác với các hãng dĩa lớn nhất của Miền Nam thời bấy giờ là: Hãng dĩa Sóng Nhạc và Hãng dĩa Việt Nam…
Hình ảnh bao lớp trai hùng xếp bút nghiên, giã từ người em nhỏ đã đọng lại trong rất nhiều bản nhạc của Miền Nam, như một hình ảnh ước lệ của cuộc chia ly nơi sân ga mà thi sĩ Nguyễn Bính đã viết trong thời trước:
“Có lần tôi thấy một người yêu
Tiễn một người yêu một buổi chiều
Ở một ga nào xa vắng lắm!
Họ cầm tay họ bóng xiêu xiêu.”
Hình ảnh sân ga – chuyến tàu đã ghi lại trong Tân nhạc Việt Nam thật nhiều bản nhạc hay, đi vào lòng người mộ điệu qua bao thế hệ như: Hai Chuyến Tàu Đêm (Trúc Phương – Y Vân), Buồn Ga Nhỏ (Minh Kỳ – Nguyễn Hiền), Đêm Giã Từ (Y Vân – Thể Vân)… nhưng nổi bật nhất có lẽ là hai bản Chuyến Tàu Hoàng Hôn của Minh Kỳ – Hoài Linh và Tàu Đêm Năm Cũ của nhạc sĩ Trúc Phương.
Trước năm 1975, có bốn tiếng hát đã gắn liền với dòng nhạc Trúc Phương, đó là: Thanh Thúy, Hoàng Oanh, Duy Khánh và Chế Linh. Hầu hết các nhạc phẩm của nhạc sĩ Trúc Phương trong hai thập niên 60 – 70 đều được thâu thanh đầu tiên qua bốn giọng ca kỷ niệm này.
Trong một bài viết tưởng niệm nhạc sĩ Trúc Phương vào năm 2015, ca sĩ Hoàng Oanh đã kể lại như sau:
“Trước hết phải công nhận là nét nhạc Trúc Phương rất đặc biệt, không lẫn lộn với các nét nhạc khác. Nhạc của ông mang đậm âm hưởng Dân ca miền Nam qua những chữ luyến láy có trong lời ca (vì ông là người sinh trưởng ở miền Nam). Bài nào cũng vậy, nhạc và lời hòa quyện với nhau nghe nhịp nhàng, thắm thiết, có bài buồn ray rứt. Lời ca gợi rất nhiều hình ảnh:
“Đêm chưa ngủ nghe ngoài trời đổ mưa từng hạt rơi
Gác nhỏ đèn le lói bóng dáng in lên tường loang
Anh gối tay tôi để ôn chuyện xưa cũ
Gói trọn trong tuổi nhớ…”
Ở ngoài đời, nhạc sĩ Trúc Phương rất hiền lành, dễ mến, ít khi nào thấy chú giận. Chú hay cười, chú có đem bài bản đến tập cho Hoàng Oanh hát và Hoàng Oanh cũng đã thu rất nhiều bài hát của chú vào dĩa nhựa 45 vòng. Nhớ nhất là bài Ai Cho Tôi Tình Yêu của chú Trúc Phương mà Hoàng Oanh là ca sĩ thu bài này đầu tiên cho Hãng dĩa Việt Nam (cuối năm 1964)…” – Trích trong “Bài viết tưởng niệm nhạc sĩ Trúc Phương”
Và cô Hoàng Oanh cũng là ca sĩ đầu tiên đã thâu thanh các nhạc phẩm: 24 Giờ Phép, Để Trả Lời Một Câu Hỏi, Con Đường Mang Tên Em (song ca với Duy Khánh), Trước Mặt Tình Yêu… Thuở đó, nhạc sĩ Trúc Phương cộng tác thường trực với Hãng dĩa Việt Nam. Và cô Hoàng Oanh là giọng hát đã gắn bó với Hãng dĩa Việt Nam trong một thời gian rất dài.
Nhạc phẩm Tàu Đêm Năm Cũ được viết với thể điệu Boléro, là một trong những bản Nhạc Vàng nổi tiếng nhất. Nhưng có một chi tiết thú vị là bài hát này rất ít khi được hát riêng trọn vẹn trên sân khấu, mà thường được các ca sĩ trình bày dưới hình thức liên khúc. Ngay cả Trung tâm Thúy Nga trong hơn 100 chương trình thâu hình cũng chưa bao giờ trình diễn riêng bài hát này.
Đến xem chương trình Paris By Night 127 trực tiếp thu hình tại Pechanga (Temecula, CA) vào đầu tháng 9 – 2018, phần trình diễn mà khán giả yêu nhạc Vàng luôn trông đợi, đó là được thưởng thức những giọng hát vàng gạo cội trước năm 1975.
Sau tiết mục mở màn chương trình “Hành trình 35 năm: Phần II” với tiếng hát Ngọc Anh, MC Kỳ Duyên giới thiệu:
“Xin mời quý vị cùng nghe nhạc phẩm Tàu Đêm Năm Cũ của nhạc sĩ Trúc Phương, đặc biệt hôm nay quý vị sẽ nghe lời 1 và lời 2. Lời 1 tiễn đưa người ra đi. Và Lời 2 đón người trở lại, để cho một câu chuyện hoàn tất, trọn vẹn hơn. Xin mời quý vị thưởng thức qua tiếng hát của nữ ca sĩ Hoàng Oanh…”
Đây có lẽ là lần đầu tiên mà quý khán giả của Paris By Night và các fans của Tiếng hát Hoàng Oanh sẽ được nghe nhạc phẩm Tàu Đêm Năm Cũ với trọn vẹn hai lời. Cô Hoàng Oanh và Trung tâm Thúy Nga đã chọn nhạc phẩm này như một tiết mục Chuyến Tàu Hoàng Hôn thứ hai để gửi đến quý khán giả, sau sự thành công của bài hát “Chuyến Tàu” thứ nhất trong Paris By Night 119. Và cũng như lần trình diễn ca khúc Đoạn Tuyệt, cô Hoàng Oanh cũng chưa bao giờ thâu âm nhạc phẩm Tàu Đêm Năm Cũ trước đây.
Theo sau tràng pháo tay đón chờ của khán thính giả tại rạp Pechanga, tiếng còi tàu vang lên, tiếng xe lửa xình xịch như bắt đầu lăn bánh, tiếng đàn tranh trỗi lên hòa cùng tiếng sáo du dương, cô Hoàng Oanh trong tà áo tím dịu dàng, trẻ trung, khoan thai bước ra giữa sân khấu, cất tiếng hát êm đềm:
“Trời đêm dần tàn
Tôi đến sân ga / đưa / tiễn người trai lính về ngàn…”
Nghe trong khán phòng, có tiếng một khán giả nữ vọng lên: “Hát quá hay!” và một tràng pháo tay lại vang lên dù cô chưa hát hết câu. Rất duyên dáng, cô vén nhẹ tà áo diễn tả:
“Cầm chắc đôi tay / ghi vào đời / tâm tư ngày nay
Gió khuya ôi lạnh sao, ướt nhẹ đôi tà áo…”
Một điểm đáng nhớ trong chương trình lần này là sân khấu được dàn dựng rất đẹp, ánh sáng, background phù hợp với trang phục trong từng tiết mục. Áo dài của ba cô Hoàng Oanh, Thanh Tuyền, Hương Lan rất sang trọng. Và tất cả các bài hát trong chương trình đều đẹp, nhất là qua phần biên đạo vũ tài tình của bà Shanda.
Cô Hoàng Oanh rất thích phần hòa âm lần này của nhạc sĩ Đồng Sơn, làm tăng thêm phần cảm hứng của người nghệ sĩ khi trình bày bài hát. Một chút nức nở khi cô ca:
“Tàu xa dần rồi,
Thôi tiếc thương chi / khi biết người ra đi vì đời…”
Người đã đến sân ga để đưa tiễn “một người đi” vì đời, rồi trở gót bâng khuâng: “Tôi hỏi lòng đêm nay buồn không?” Nỗi buồn tiễn đưa đó sẽ còn tha thiết cho đến cuối bài theo lời hứa ước mong về tương lai.
Nhạc sĩ Trúc Phương viết 2 lời, nhưng nội dung từ đầu đến cuối là một câu chuyện nối tiếp nhau, như một chuyện tình trong thời chinh chiến khi nàng tiễn chàng ra đi ở lời đầu: “Trời đêm dần tàn, tôi đến sân ga đưa tiễn người trai lính về ngàn…” Và một đêm mùa Hè, trở lại nơi sân ga cũ, nàng đã được “vui đón người trai lính trở về”, như ước nguyện tương phùng ngày chàng trở lại thành đô trong đêm mơ:
“Đêm qua, nằm mơ thấy người trai lính chiến
Xuôi tàu về quê hương, vui đêm phố phường
Quên đi phút giây gió lạnh ngoài biên cương…”
Trọn tiết mục, có nhiều câu hát thật đắt giá trong phần trình bày nghệ thuật và dịu dàng của cô Hoàng Oanh. Nhưng hình ảnh đáng nhớ nhất là lúc cuối bài, cô chỉ tay về xa xăm rồi đưa trở ngược về mình khi hát câu: “Tàu cũ năm xưa mang về trả cho tôi người xưa” đúng như ý nghĩa lời nhạc.
Nói bao nhiêu cũng không hết “câu chuyện đời”, chuyện “đêm ước hẹn cho nhau nụ cười” trong tiết mục Tàu Đêm Năm Cũ. Xin mời các bạn và các fans cùng đón xem chương trình Paris By Night 127 được phát hành vào tuần sau (DVD cũng sẽ có bán tại Las Vegas trong 2 buổi trình diễn 15-16 tháng 12) để thưởng thức các tiết mục thật đẹp trong đêm kỷ niệm 35 năm và một bài hát mà khán thính giả đã trông đợi từ đêm thu hình đến nay: TÀU ĐÊM NĂM CŨ.
“Để đêm nay ngồi đây viết lại tâm tình này.”
Westminster, ngày 8 tháng 12, 2018
Trương Chi
Nguồn: Trang FB của ca sĩ Hoàng Oanh