Nguyễn Thị Ninh
15/7/2018
Ca sĩ Mai Khôi
Cậu con trai tôi 6 tuổi của tôi băn khoăn hỏi khi tôi nói cho cậu bé nghe rằng tôi sẽ đi xem một chương trình có tên “Lời của tre”.
Mẹ đi xem về rồi mẹ kể cho con nghe nhé.
Tôi háo hức lắm và càng háo hức hơn vì còn mang thêm một trọng trách to lớn như thế.
Con trai, buổi biểu diễn là sự thể hiện kết hợp nhuần nhuyễn của 18 đạo cụ trong đó có đàn môi, đàn Goong, đàn Đó, saxophone , kèn nhị…. đưa người nghe hành trình về miền tre. Tất cả được kết hợp hài hòa, dung dị tạo ra nhiều cung bậc cảm xúc, lúc trầm, lúc bổng, lúc thanh vắng, lúc ồn ào, lúc vui vẻ, lúc nhẹ nhàng thanh tao, có lúc lại thúc giục dồn dập. Con còn quá nhỏ để mẹ có thể diễn tả hết buổi biểu diễn ấy cho con hiểu. Mẹ muốn nói với con rằng hãy biết chia sẻ và yêu thiên nhiên từ những việc làm nhỏ như trồng cây, chăm sóc và bảo vệ cây xanh quanh nhà, tiết kiệm giấy khi con viết và vẽ con nhé. Tôi đã nói như thế với con trai mình sau khi tôi trở về từ Phù Sa Lab.
Tôi rất thích câu châm ngôn “nghệ thuật không phải điều bạn thấy mà là điều bạn khiến ngưới khác thấy “ (Art is not what you see, but what you make other see) của Edgar Degas một họa sĩ và nhà điêu khắc nổi tiếng ngưới Pháp để nói về chương trình này. Tôi thấy mình được trở về tuổi thơ quê hương , được nghe tiếng tre tiếng trúc âm vang như tiếng chuông gió, tiếng chim gõ kiến, tiếng những con côn trùng bám vào thân tre đùa giỡn và quấn quít, bình yên và thanh thản đến lạ lùng. Cây đàn đó lớn dường như phát huy công dụng tối đa trong màn trình diễn này. Tiếng đánh khăng, tiếng chuyền tre, tiếng rang hạt dẻ, tiếng trẻ con nô đùa quanh ngõ xóm. Sự thể hiện khéo léo từ các nghệ sĩ qua các trò tung hứng bằng các dụng cụ tre trúc đánh thức tôi quay trở về sân khấu của Phù Sa lab.Lấp ló đâu đó cả những đôi nam nữ yêu nhau bên rừng tre rừng trúc. Bên lũy tre làng, con người sống quần tụ, sum vầy, chia sẻ và yêu thương.
Lời Của Tre
Emile Zola-nhà văn hiện thực pháp được coi là nhà văn tiên phong của chủ nghĩa tự nhiên, từng nói “Nghệ thuật chẳng là gì nếu thiếu tài năng, nhưng tài năng chẳng là gì nếu không có lao động” (The Artist is nothing without gift, but the gift is nothing without work) .Quả thật đúng như vậy. Những nghệ sĩ ở Phù sa Lab không chỉ tạo ra những nhạc cụ tuyệt vời mà còn sáng tạo ra các âm thanh theo cách mà họ mong muốn. ĐỘp, ĐỘP, ….ĐỘP ….ĐỘp…….. độp ………độp độp….Âm thanh kết hợp hình ảnh luôn là công cụ tuyệt vời tác động đến não bộ con người để truyền đạt thông điệp một cách hiệu quả nhất – sự hiếm hoi của nước – nắng lửa – khát cháy. Giọng hát mênh mênh mang mang của nghệ sĩ Đỗ Nguyễn Mai Khôi cùng âm thanh của chiếc đàn Goong để lại dư âm và mang đến những cảm xúc lạ. Ngưới ta đã quên trân quí những điều người ta từng có, quên nhìn thấy giá trị để trân trọng. Người người lại tìm về với tâm linh, chùa chiền và đức tin. Tiếng kèn sắc xô phôn của nghệ sĩ Quyền Thiện Đắc vang lên dồn dập to dần, to, tO, TO đến vỡ lồng ngực, kết hợp với kèn môi của anh Nguyễn Đức Minh da diết, thiết tha làm tim tôi thổn thức. Tất cả các âm thanh được kết hợp nhuần nhuyễn làm bừng tỉnh cái tâm thức, cái sự nhìn nhận và dối mặt với sự thật của cuộc sống. Kết thúc VANG DỒN và dứt điểm làm tôi choàng tỉnh khỏi những điều huyền bí.
“Trống Chum”, nếu bạn đã biết trống được làm bằng da thì ở Phù Sa Lab bạn sẽ gặp một loại trống cực kỳ lạ mắt. Người ta dùng một dải dây chun đặt ở giữa che 1/3 miệng chum sành, âm thanh sẽ phát ra khi bạn dùng dùi gõ vào bản dây kia và thân chum. Trò tung hứng dùi trống khiến tôi lo lắng hướng mắt theo mỗi hồi trống, rồi tự hỏi “điều gì xảy ra khi họ ném dùi lệch khỏi dây băng kia? Đó là lực hấp dẫn chính xác đến từng centimet, ở đó mỗi người nghệ sĩ như những phù thủy khéo léo nhẹ nhàng điều khiển mỗi chiếc dùi theo từng nhịp điệu đều đặn tạo ra sự rộn ràng vui vẻ. Con ngưới đã nhận ra điều gì là quan trọng trong cuộc sống của họ.
Buổi biểu diễn kết thúc bằng màn trình diễn đàn Đó ngắn của các nghệ sĩ. Nó gợi cho tâm trí tôi tiếng gió, tiếng lá lao xao và tiếng trúc, tiếng tre va vào nhau trong đêm trăng thanh gió mát, tĩnh mịch. Chốn bình yên khi thiên nhiên yên ả.
Các nghệ sĩ trong chương trình “Lời Của Tre”
Tôi cảm phục về sự rèn luyện tỉ mỉ , sáng tạo và đầy nhiệt huyết không mệt mỏi của các nghệ sĩ phù sa lab cho ra đời một tác phẩm đặc sắc “lời của tre” như thế. Tôi xin cảm ơn anh Thomas Po Pederson và công ty đã tạo điều kiện tổ chức buổi cảm thụ này để chúng tôi hiểu biết hơn về nghệ thuật và nâng cao kiến thức. Hơn hết thảy,Tôi cảm thấy thích thú , vui vẻ ,yêu cuộc sống, yêu thiên nhiên , dám thể hiện và góp phần nhỏ bé để làm những điều có ý nghĩa trong cộng đồng.
Nguyễn Thị Ninh
Nguồn: trang FB của Mai Khôi