Tuấn Thảo
22/8/2014
Người Mêhicô tôn vinh ông hoàng Javier Solis, dân Argentina sùng bái thần tượng Carlos Gardel. Người Chilê thì đặc biệt hâm mộ giọng ca của Lucho Gatica. Sự nghiệp của ông kéo dài trong bốn thập niên, với gần 800 ca khúc ghi âm trong phòng thâu hay trên sân khấu, trong đó có rất nhiều bản nhạc bolero thần sầu.
Lucho Gatica là một trong những giọng ca ăn khách tại châu Mỹ La Tinh, trong giai đoạn cực thịnh của dòng nhạc trữ tình. Sau hơn một thập niên giải nghệ, ông bất ngờ xuất hiện trở lại phòng ghi âm dù rằng ông đã ngoài 80 tuổi. Đầu năm 2014, Lucho Gatica trình làng tập nhạc Historia de un Amor (Chuyện một mối tình) bao gồm các tình khúc La Tinh kinh điển, tất cả đều được ghi âm dưới dạng song ca, được hoà âm phối khí lại theo phong cách mới và tập hợp nhiều tên tuổi nghệ sĩ đang ăn khách hiện thời.
Tên thật là Luis Enrique Gatica Silva, ông sinh trưởng tại vùng Rancagua, ở Chilê in. Từ nhỏ, ông học nhạc lý ở trường dòng tu Hermanos Maristas (Frères Maristes : Huynh đệ thuộc về Đức Mẹ Maria do tu sĩ người Pháp Marcellin Champagnat sáng lập). Cùng với người anh ruột, Lucho Gatica đoạt giải nhất nhân một kỳ liên hoan ca nhạc địa phương, nhờ vậy mà ghi âm bài hát đầu tay cho đài phát thanh Rancagua.
Sau một thời gian lưu diễn, Lucho Gatica ký hợp đồng ghi âm đầu tiên năm ông 23 tuổi, thành danh liên tục tại Chilê nhờ một loạt ca khúc bolero, trong đó có các bản như Me Importas Tú (1951), Contigo en la Distancia (1952), Besame Mucho (1953), Sinceridad (1954). Giọng ca của Lucho Gatica bén duyên với dòng nhạc bolero vào lúc mà thể điệu này đang trỗi dậy tại châu Mỹ La tinh.
Rất nhiều nghệ sĩ thời bấy giờ chuyển từ việc biểu diễn tango sang lãnh vực hát nhạc bolero, trong số này có ca sĩ người Cuba Olga Guillot, danh ca người Argentina Leo Marini, ca sĩ Elvira Ríos của Mêhicô hay Bobby Capó người Puerto Rico. Mỗi người một cõi, nhưng sự hưởng ứng nhiệt tình của giới nghệ sĩ từ khắp nơi tạo ra một phong trào rộng rãi, giúp cho dòng nhạc bolero trở nên cực thịnh lấn lướt hẳn các làn điệu tango và paso doble, thịnh hành trong vòng hai thập niên trước đó.
Trên đà thành công, Lucho Gatica rời Chilê để sang lập nghiệp tại Mêhicô. Ông ký hợp đồng biểu diễn và ghi âm năm ông tròn 30 tuổi, mở màn cho giai đoạn thành công thứ nhì trong sự nghiệp, nâng tên tuổi của ông lên một tầm cao hơn, thẳng tiến chinh phục thị trường quốc tế. Một trong những bản nguyên tác bolero giúp cho giọng ca của Lucho Gatica trở nên cực kỳ ăn khách là nhạc phẩm Voy a Apagar la Luz (1959), ghi âm trên cùng một tuyển tập chọn lọc gồm toàn là những bài bolero cực kỳ ăn khách như No me Platiques Más hay là Tú me Acostumbraste.
Vào thời đó, tác giả người Mêhicô Armando Manzanero khi sáng tác bài Voy a Apagar la Luz không hề nghĩ tới Lucho Gatica, nhưng phiên bản ghi âm của danh ca người Chilê có đủ sự tinh tế sắc sảo để vượt trội các phiên bản thu thanh khác. Cũng từ đó, mà bản nhạc Voy a Apagar la Luz ngẫu nhiên trở thành một trong những bài tủ, gắn liền với tên tuổi của Lucho Gatica. Mãi đến những năm gần đây, khi ca sĩ nổi tiếng của làng pop jazz Natalie Cole ghi âm tập nhạc gồm các ca khúc La Tinh kinh điển, thì lúc đó giới hâm mộ mới tìm thấy trở lại một bản bolero xứng đáng để đời
Sự nghiệp của Lucho Gatica tại Mêhicô kéo dài trong gần hai thập niên. Ông lập gia đình và có con với nữ diễn viên Mapita Cortés. Hầu hết các thành viên trong gia đình ông đều làm việc trong ngành giải trí, kể cả âm nhạc điện ảnh và truyền hình. Bản thân ông cũng từng đóng phim, dẫn dắt chương trình talkshow trên vô tuýen truyền hình. Cháu ruột của ông là Humberto Gatica sau đó nổi tiếng nhờ hợp tác sản xuất các đĩa hát của Celine Dion.
Hạnh phúc gia đình tan vỡ vào đầu những năm 1980. Sau khi ly dị, Lucho Gatica sang Hoa Kỳ tiếp tục nghiệp diễn. Nhưng giai đoạn thứ ba trong sự nghiệp của ông không gặt hái thành công như mong đợi. Vầng hào quang của Lucho Gatica bắt đầu lu mờ trước sự trỗi dậy của nhiều giọng ca mới trong đó có giọng ca đào hoa Tây Ban Nha Julio Iglesias và ông hoàng bolero của Mêhicô Luis Miguel, được xem như là những Latin Lovers hàng đầu của thập niên 1980.
Trong giai đoạn này, Lucho Gatica tiếp tục ghi âm và chủ yếu biểu diễn ở Nam Mỹ. Sức khỏe của ông ngày càng sa sút, ảnh hưởng đến chất giọng thiên phú, luyến láy trung trầm khi ông hát với giọng gió, biểu cảm có hồn nhờ những vết gẫy khàn đục khi ông hát với giọng ngực. Vào đầu những năm 1990, ông chính thức giải nghệ khi cho ra mắt tuyển tập 40 năm tình ca (40 Años Cantándole al Amor).
Tưởng chừng đã an phận, từ nay tận hưởng tuổi già, Lucho Gatica lại bất ngờ trình làng một album mới đầu năm 2014, dù ông đã gần 85 tuổi. Tập nhạc Historia de un Amor là một tuyển tập chọn lọc, bao gồm 12 bản tình ca La Tinh kinh điển. Lần này, Lucho Gatica triệu tập những giọng ca ăn khách của làng nhạc pop thời nay, trong đó có ca sĩ người Canada Michael Bublé, Laura Pausini người Ý, Nelly Furtado người gốc Bồ Đào Nha, Ricardo Montaner người Argentina.
Từ nhạc phẩm Besame Mucho cho tới Quizás Quizás, từ giai điệu Sabor A Mi cho đến Historia de un Amor, hầu hết các bản nhạc La Tinh được phối lại theo phong cách thời nay, hoà quyện các nhịp điệu bossa nova, cha cha với dòng nhạc pop jazz. Nhưng thể điệu sở trường của Lucho Gatica muôn thuở vẫn là bolero, bởi vì điệu nhạc này trước sau vẫn là tình yêu đầu đời của ông.
Có ý kiến cho rằng đây là album cuối cùng của Lucho Gatica, giọng hát của danh ca người Chilê ít còn phong độ đầy nội lực như thời còn trẻ, nhưng những tình cảm vẫn chan chứa như xưa. Một tập nhạc cuối đời, khi không ai còn mong đợi, đủ toát lên những nỗi niềm diệu vợi, đam mê trọn kiếp người.
Tuấn Thảo
Nguồn: http://www.viet.rfi.fr/van-hoa/20140822-lucho-gatica-bolero-cuoi-doi-dam-me-kiep-nguoi