Thu Hà
18/07/2012
TT – Khán phòng Nhà hát lớn Hà Nội thật sự được hâm nóng trong suốt ba buổi diễn của dàn nhạc giao hưởng tầm cỡ thế giới Berliner Symphoniker: đêm 14, chiều và tối 15-7.
Dàn nhạc giao hưởng Berliner Symphoniker biểu diễn tại Nhà hát lớn Hà Nội – Ảnh: VOV
Những ai sở hữu một tấm vé vào cửa Nhà hát lớn ở một trong ba buổi diễn đều có thể mỉm cười với may mắn nho nhỏ của mình vì chương trình không có vé để bán, chỉ dành cho các khách hàng VIP của một hãng viễn thông lớn.
Nửa đầu của buổi hòa nhạc trôi qua êm ả, với những bản concerto của Chopin và Rachmaninov.
Nhưng đến phần thứ hai của chương trình buổi tối: bản giao hưởng Từ thế giới mới của nhạc sĩ vĩ đại người CH Czech Antonín Dvorák, người yêu nhạc giao hưởng được một phen thót tim cùng các nghệ sĩ bởi… những tiếng vỗ tay của các vị khách mời. Nhạc trưởng người Israel Lior Shambadal của Dàn nhạc giao hưởng Berlin đã giơ tay lên đầy ngạc nhiên khi những tiếng vỗ tay hào hứng vang lên ngay sau khi ông và 66 nhạc công vừa dứt chương đầu tiên của bản giao hưởng, ông xua khẽ hai tay về phía khán giả rồi quay lại dàn nhạc vẻ hơi bối rối.
Nhưng kết thúc chương thứ hai, khi tiếng violin réo rắt vừa mảnh đi như một nốt cứa, như nỗi lòng nhớ quê da diết của một người tha hương, thì tiếng vỗ tay lại vang lên dồn dập, phấn khích. Dàn nhạc lẫn ông nhạc trưởng lừng danh đều khó xử, rất nhiều sinh viên, giáo viên nhạc viện ngồi trên những hàng ghế tận tầng 3 cũng “suỵt” rất khẽ, cùng với những cái lắc đầu.
Kết thúc chương ba, khi những tiếng flute và tiếng kèn tuba chỉ còn ngân rất khẽ, nhiều người đã bắt đầu đặt tay lên ngực, lại thót tim chờ đợi… tiếng vỗ tay. Quả nhiên, tiếng vỗ tay tiếp tục dậy lên như sấm, kèm theo cả tiếng huýt sáo đầy hàm ý khen ngợi (!?). Nhìn nhạc trưởng và dàn nhạc khổ sở vì thứ âm thanh ồn ào phá vỡ khoảng lặng cần thiết của một đêm nhạc giao hưởng, Quyên – một giảng viên trẻ của ĐH Văn hóa nghệ thuật Hà Nội – và người bạn đi cùng thì thầm với nhau: “Ôi, có cần nhiệt tình đến thế này không”.
Chương trình chính kết thúc, trong tiếng vỗ tay cuồng nhiệt, nhạc trưởng ra hiệu cho dàn nhạc tặng khán giả thêm một overture (khúc nhạc mở đầu) quen thuộc, và các khách VIP bắt đầu… vỗ tay theo nhạc, như trong một buổi sinh hoạt văn nghệ tập thể hay một chương trình nhạc trẻ. Nhạc trưởng Shambadal tuyệt vọng đề nghị khán giả ngừng vỗ tay bằng cách điều khiển dàn nhạc chơi chậm và nhỏ lại, tiếng vỗ tay ngừng. Nhưng khi dàn nhạc quay về chơi rộn rã tưng bừng như một overture cần phải thế, tiếng vỗ tay lại rầm rập.
Nhạc sĩ Đặng Hữu Phúc – giảng viên Nhạc viện Hà Nội, người từng làm nhạc cho những bộ phim được giải quốc tế như Mùa ổi và Thời xa vắng – phát biểu khi được hỏi về những tiếng vỗ tay… lạc nhịp giữa các chương trình giao hưởng: “Nghệ thuật nào cũng cần công chúng, nghệ thuật biểu diễn càng cần công chúng và cần tiếng vỗ tay. Nhạc giao hưởng từ gần 20 năm nay không còn là món ăn quá xa xỉ trên bàn tiệc tinh thần của một bộ phận công chúng VN, nhưng đúng là để có được những công chúng nghe nhạc giao hưởng thật sự, vẫn còn cần rất nhiều thời gian và công sức đào tạo”.
Nhưng ông nói thêm: “Dù sao những đêm diễn như thế này cũng là vô cùng quan trọng, đi nghe lần thứ nhất rồi sẽ có lần thứ hai, và rồi cũng đến lúc họ hiểu ra là khi nào cần vỗ tay. Đến lúc đó, đi nghe nhạc sẽ không bị… thót tim nữa”.
Thu Hà
Tôi không được diễm phúc nghe trực tiếp dàn nhạc giao hưởng Berliner Symphoniker biểu diễn nhưng tôi thường nghe các chương trình của họ qua đĩa CD. Biết tin dàn nhạc này sẽ trình bày bài nhạc Việt, tôi đã tìm kiếm ngay trên YouTube.
Tôi đợi chờ nghe xem dàn nhạc quốc tế nổi tiếng này sẽ trình bày nhạc Việt Nam như thế nào. Còn gì tuyệt vời hơn là khi nghe âm hưởng quen thuộc của bài nhạc Việt Nam được trình bày thật du dương, nhẹ nhàng, ấm áp và vô cùng xúc động bởi dàn nhạc nổi tiếng thế giới.
Dẫu biết rằng chất lượng âm thanh trong video clip không tốt nhưng tôi hi vọng đủ để mình có được những cảm nhận đẹp về phần trình diễn của dàn nhạc.
Nhưng…
Tôi thật sự giật mình khi nghe tiếng vỗ tay từ dưới khán phòng. Chưa kịp nghe xong đoạn dạo đầu đã nghe tiếng vỗ tay.
Dàn nhạc trình bày nhạc phẩm Bèo dạt mây trôi – Nguồn: YouTube
Rồi khi vào đoạn chính tiếng vỗ tay lại càng mạnh hơn, lại còn “thể hiện” đánh nhịp cho dàn nhạc. Rồi cả tiếng huýt sáo, tiếng hú của cả nam lẫn nữ.
Cảm giác của tôi khi nghe tiếng vỗ tay, tiếng hú hét trong clip này là nổi gai ốc vì nó lạc nhịp, lạc điệu, lạc lõng, lạc đề và làm mất luôn phần trình bày của dàn nhạc… và vô tình làm hỏng luôn toàn bộ clip. Có lẽ chỉ còn thiếu có phần chạy lên tặng hoa, ôm hôn nhạc trưởng và chụp ảnh… như thường thấy ở các sân khấu ca nhạc của Việt Nam.
Tôi có cảm giác không được tôn trọng và thật sự nghĩ rằng một số vị khán giả đang không tôn trọng những người khác. Có lẽ lòng nhiệt tình của những khán giả này không xuất phát từ tinh thần thưởng thức âm nhạc chân chính?! Hay khán giả chỉ quen với việc cổ vũ bất kỳ lúc nào mà quên mất phải nghe, thấm từ đầu đến cuối mới đánh giá được hay dở trong phần trình bày?!
Người của ban tổ chức (BTC) có đứng ra nhắc nhở không? Dù sao dân ta cũng còn chưa làm quen với việc thưởng thức âm nhạc giao hưởng, thính phòng. Vậy nếu BTC có một hướng dẫn cụ thể, nhẹ nhàng, lịch sự ngay trước chương trình (bằng cách để MC nhắc luôn với mọi người bằng tiếng Việt) hoặc thậm chí ngay trong tờ chương trình phát kèm thư mời (ghi bằng tiếng Việt – Anh) sẽ được mọi người để ý, làm theo.
Tôi nghĩ nếu BTC làm như thế thì chúng ta sẽ không có những tràng pháo tay lạc nhịp. Sẽ chẳng ai cười chê người không biết mà có tinh thần học hỏi, tiếp thu. Dần dà, 1 lần, 2 lần, nhiều lần như thế, sẽ làm cho mọi người có được phong cách thưởng thức âm nhạc đúng nghĩa, lịch sự, tôn trọng dàn nhạc, bài nhạc và cả tôn trọng chính mình và mọi người xung quanh.
Hà Thanh
Theo TT
RE: Nghe nhạc giao hưởng kiểu Hà Nội
Thiệt là tội nghiệp cho giàn nhạc nhất là nhạc trưởng nhưng mà cũng phải thông cảm vì dân mình chỉ mới bắt đầu làm quen với loại nhạc này. Mong có ai hiểu nhiều về cách nghe nhạc loại này viết một bài giúp nguời nghe biết khi nào nên vỗ tay để tỏ lòng hâm mộ. Mong lắm! KT
Nghe nhạc giao hưởng
Tôi nghĩ nên dặn trước vì thính giả chưa biết cách. Học ăn học nói học gói học mở và học cả cách vỗ tay. Thật sự xấu hổ khi nghe tiếng vỗ nhịp.
Một lần đi dự nhạc thính phòng ở Virginia, đến muộn, tôi không dám tự tiện mở cửa vào. Đứng ngoài chờ cho đến khi nhạc phẩm đó chấm dứt rồi mới vào trong khi chờ màn kế tiếp. Các VIP còn thiếu phong cách lịch sự. “Quê” và các VIP này phải học cách lịch sự thôi.