Tuấn Thảo
21.4.2012
Tuskeegee chẳng những là nguyên quán mà còn là tựa đề album mới của danh ca người Mỹ Lionel Richie. Nối bước bậc đàn anh Tony Bennett, thành công nhờ hai tập nhạc Duets, Lionel Richie vừa trình làng một tuyển tập bao gồm các ca khúc ăn khách của mình, kết hợp dòng nhạc soul với cách phối khí country.
Trong tuần này, danh ca người Mỹ Lionel Richie chiếm hạng đầu thị trường Hoa Kỳ với tuyển tập Tuskeegee, đẩy các album của Adele và Madonna xuống hàng thứ yếu. Dự án ghi âm tập nhạc Tuskeegee manh nha từ khoảng một năm nay và hình thành từ khi Lionel Richie về làm giám khảo cho cuộc thi tuyển lựa các tài năng song ca trên đài truyền hình ABC.
Nổi danh như là một ca sĩ chuyên hát nhạc funk và soul, Lionel Richie lần này triệu tập nhiều tên tuổi của làng nhạc đồng quê Hoa Kỳ và Canada : từ Kenny Rogers, Tim McGraw, Blake Shelton, Willie Nelson, Jimmy Buffett cho đến Shania Twain, Jennifer Nettles, Pixie Lott. Ấn bản của album này dành riêng cho thị trường Pháp bao gồm thêm một bản song ca với tiếng hát của Chimène Badi.
Khi hát nhạc soul, phong cách sở trường của Lionel Richie vẫn là chọn nhịp điệu làm điểm nhấn. Còn trong các bản tình khúc, cách phối nhạc lại rất ngọt ngào du dương theo kiểu nhạc pop, rõ ràng tiết tấu, sắc sảo giai điệu. Trên album vừa được trình làng, với việc chuyển thể sang cách phối khí của dòng nhạc country, các bài hát có nhịp điệu nhanh ít bị ảnh hưởng.
Đổi lại một số tình khúc nhẹ nhàng sâu lắng khi chuyển đổi cách phân nhịp, phối thêm với bộ gõ lại mất đi phần nào nét thanh thoát bay bỗng của các bản tình ca nguyên tác. Ngoại trừ nhạc phẩm Lady (ca khúc số 1 thị trường Bắc Mỹ vào năm 1980 mà anh đã sáng tác cho danh ca Kenny Rogers), diễn lại với lối hoà âm rất mộc giúp cho tình khúc này khoác thêm áo mới, mà vẫn giữ nguyên cốt cách diệu vợi, xúc cảm bồi hồi.
Sinh trưởng ở Tuskeeege, thuộc tiểu bang Alabama, miền nam nước Mỹ, Lionel Richie thành lập ban nhạc Commodores với các bạn sinh viên cùng trường. Cả nhóm bắt đầu đi hát từ năm 1968, trong số 5 thành viên, anh vừa là ca sĩ chính vừa là người sáng tác hầu hết các ca khúc ăn khách của nhóm. Vào năm 1972, ban nhạc này ký hợp đồng ghi âm với hãng đĩa Tamla Motown, đi lưu diễn cùng với nhóm Jackson Five.
Hãng Motown lúc đó đã có nhiều ca sĩ nhạc soul, cho nên nhóm Commodores thiên về trường phái funky. Lionel Richie làm quen với ông hoàng nhạc pop Michael Jackson trong giai đoạn này, hai người kết bạn dù cách nhau gần 10 tuổi. Do mến mộ cái tài soạn giai điệu của Lionel Richie, cho nên sau này, khi bắt tay thực hiện dự án ghi âm bài We are the World gây gũy từ thiện, Michael Jackson mới nhờ đến sự hợp tác của Lionel Richie.
Sau hơn 10 năm đi hát chung với nhóm Commodores, trở thành một trong những ban nhạc tiêu biểu của phong trào nhạc funk, bên cạnh các tên tuổi như Kool & the Gang và Earth, Wind & Fire, Lionel tách ra riêng và khởi đầu sự nghiệp solo từ đầu những năm 1980 trở đi. Đây là thời kỳ vàng son của nam ca sĩ, vì anh liên tục ăn khách trong giai đoạn này với hàng loạt đĩa đơn đứng đầu bảng xếp hạng. Từ nhạc phẩm Endless Love, ca khúc chủ đề của bộ phim cùng tên, cho đến Hello, Ballerina Girl rồi Say you Say me, Lionel Richie có đến 5 ca khúc giành lấy ngôi vị quán quân, và 13 bản nhạc lọt vào Top Ten thị trường Bắc Mỹ.
Năm 1984 đánh dấu đỉnh cao thành công của anh vì ngoài hai giải Grammy dành cho album và ca khúc hay nhất, Lionel Richie còn được chọn để biểu diễn nhân lễ khai mạc Thế vận hội tại Los Angeles. Thật ra, ban tổ chức lúc đó muốn mời Michael Jackson, nhưng do ông hoàng nhạc pop đang khá bận rộn với việc đi diễn khắp nơi để quảng bá cho album Thriller, cho nên anh đã gợi ý với ban tổ chức là nên mời Lionel Richie.
Trên đà thành công, Lionel Richie sáng tác nhạc phẩm Say you Say me cho bộ phim White Nights (tạm dịch là Mặt trời giữa đêm) của đạo diễn Taylor Hackford với hai diễn viên múa Mikhail Baryshnikov và Gregory Hines trong vai chính. Ca khúc này đoạt Quả cầu vàng và giải Oscar dành cho nhạc phim hay nhất vào đầu năm 1986.
Sau một thập niên ăn khách liên tục, sự nghiệp của Lionel Richie có dấu hiệu khựng lại từ năm 1992 trở đi. Những tập nhạc sau đó không còn thành công như vào thập niên trước. Có ý kiến cho rằng : khác với trường hợp của Michael Jackson, cứ năm sáu năm mới trình làng một album mới, Lionel Richie lại ghi âm khá nhiều trong một giai đoạn ngắn, 3 album liên tiếp nội trong 4 năm (từ 1982 đến 1986). Điều đó ảnh hưởng đến chất lượng các sáng tác sau đó của danh ca người Mỹ.
Lionel Richie tạm ngừng đi hát trong một thời gian khá dài. Tuy ít còn được nhắc đến, nhưng anh vẫn thỉnh thoảng ghi âm. Mãi đến năm 2010, anh xuất hiện trở lại với phiên bản mới của nhạc phẩm We are the World, với sự góp mặt của các ca sĩ trẻ thời nay nhằm gây quỹ trợ giúp các nạn nhân động đất ở Haiti.
Tính đến giờ, Lionel Richie đã cho ra mắt 12 album trong đó có 10 tập nhạc ghi âm ở phòng thu. Trong sự nghiệp ca hát, anh đã bán hơn 100 triệu đĩa nhạc, và ngay cả trong thời gian không đi diễn anh vẫn tiếp tục nhận được nhiều tiền tác quyền. Các ca khúc mà anh đã viết vào những năm 1980 đã tạo ra chuẩn mực cho cách viết pop ballad và thường được nhiều ca sĩ ghi âm lại.
Trong thế hệ đã đến tuổi trưởng thành thời nay, có không ít bạn trẻ ra đời vào lúc cực thịnh của những tình khúc do Lionel Richie sáng tác. Đó là trường hợp của siêu sao bóng đá Lionel Messi, hiện đầu quân cho đội FC Barcelona. Trong quyển tiểu sử viết về cầu thủ chân vàng người Achentina, nhà báo Luca Caioli cho biết là Lionel Messi ra đời vào lúc nhạc phẩm Say you Say me thịnh hành trên toàn thế giới. Cầu thủ bóng đá được đặt tên như vậy vì bố mẹ anh rất ngưỡng mộ tiếng hát Lionel Richie, trong giai đoạn vượt bực thăng tiến, tột đỉnh huy hoàng của một giọng ca ăn tiền, chuyên hái ra vàng.
Tuấn Thảo
Theo http://www.viet.rfi.fr/van-hoa/20120421-lionel-richie