Tâm Lý Nhạc Sến

Trần Kiêm Ðoàn
8.12.2008

Âm nhạc là một phương tiện được chắt lọc, hệ thống hóa và ghi dấu để sáng tạo và diễn đạt ý tình bằng âm thanh. Nền âm nhạc nói chung và ngành tân nhạc Việt Nam nói riêng thường bị “phủ bóng” do ảnh hưởng trực tiếp của âm nhạc cổ điển Trung Hoa, phương Đông và âm nhạc phương Tây. Vì không có một quá trình quặn mình tìm tòi, thí nghiệm để khai phá và sáng tạo tiền phong nên sự kế thừa trở nên dễ dãi. Đấy là hệ quả trực tiếp mở cửa cho “nhạc sến” ra đời.

Thật tội nghiệp cho dòng âm thanh vô tư. Một câu hát xướng lên chưa dứt mà nghe bình luận là “đồ nhạc sến” là… trăng rụng xuống cầu; không buồn ngó lại. “Sến” là gì và tiêu chí nào để thành nhạc sến vẫn còn mù mờ nhân ảnh lắm. Những nhà Tây học thì cho rằng, hình dung từ “sến” phát xuất từ tên nàng vũ nữ có thân hình nguyên tử tên là Maria Sến (Maria Schell). Cô đào này thường nhún nhảy hát bài Mambo Italiano trong cuốn phim Anh Em Nhà Kamazov nổi tiếng thời sáu mươi. Hình ảnh nầy đã gây ra một ảnh hưởng đại chúng buồn cười trên các đường phố lớn miền Nam: Lớp người trẻ bình dân lao động thích bộ đi nhún nhảy và hát nghêu ngao những bài ca mùi mẫn, ướt sướt mướt giai điệu và lời ca trữ tình dễ dãi như “Em ơi, nếu mộng không thành thì sao…?!”


Những nhà ngữ học dịch thuật như Cao Xuân Hạo thì tầm nguyên từ “sến” có thể đến từ “con sen” hay “ôshin” là người ở đợ giúp việc trong nhà. Dẫu cho đứng về phía Tây hay phía Ta thì khái niệm “sến” hay “nhạc sến” là những gì thuộc về tầng lớp bình dân lang thang gió bụi, không sang, không quý phái. Định kiến (khi đúng, khi sai, có khi cường điệu) về nhạc sến thường thiếu công bằng. Thí dụ như về giai điệu thì cho rằng, âm điệu nhạc sến thì rên rỉ sáo mòn, luyến láy, đong đưa tùy hứng. Ca từ thì quá sáo mòn,vụng về, rẻ tiền; có khi bắt chước dễ dãi, bày tỏ tình cảm thiết tha tầm phào đến… mắc cở. Nhất là khi nhạc sến do các “danh ca sến” trình bày thì hồn phách… phiêu du!

Vì chẳng ai có thẩm quyền và chưa hề có một chuẩn mực phân định rạch ròi thế nào là sến và thế nào là không sến, nên “sến” cũng chỉ là một nhận định vu vơ, bốc đồng tùy hứng. Thậm chí, cũng có giai cấp dành cho khái niệm “sến”. Thời tôi ở Huế vào những năm sáu mươi thì sến có ba giai cấp: Sến làng, sến nốt, sến phông ten. Đạt tới mức thượng thừa “sến phông ten” rồi thì… sến không thể nào sến hơn được. Kể tên thì đơn giản thế, nhưng khi đem ra phân tích và đối chứng với thực tế sinh động của cuộc sống thì e phải cần tới một vài đại luận án hay dăm ba tiểu luận án của sĩ, sư gì đó thì may ra mới đem trình làng cho hết ý được!

Nói về phản ứng tâm lý có điều kiện thì tác động và ảnh hưởng của “nhạc sến” về mặt tâm lý và tình cảm rõ ràng không nhỏ và không đơn giản đối với thế hệ Chiến tranh Việt Nam. Nhạc sến có riêng một dấu ấn âm thanh khó phai mờ trong từng góc kín cảm xúc và hoài niệm của cả một thế hệ. Mùa Hè năm ngoái, tôi được hội ngộ với những người bạn cũ – những người đã cùng có mặt trong một thời chiến tranh khốc liệt nhất ở Huế – tại nhà Mộc Lan và Trần Như Hùng ở Sài Gòn. Sau bữa ăn chiều đầy ý vị thì đến mục chơi nhạc. Với ngón đàn dương cầm điêu luyện của Mộc Lan, cung đàn vĩ cầm tài hoa của Hoàng Ngọc Đức, tay đàn Tây ban cầm vang bóng một thời của Đặng Nhiếp, một thế giới “nhạc sang” được hòa tấu. Những symphony, sonata, concerto của Beethoven, Mozart, Chopin, Schubert… quý phái, sang trọng được tấu lên trong khi những bạn hiền lim dim nhâm nhi chút men Cordon Blue đầy “ấn tượng”. Thế giới sinh hoạt bạn cũ Huế xưa trầm lắng như đến và đi từ quá khứ. Tôi mơ hồ cảm thấy như mình đang ở Huế, Sài Gòn, Paris, New York… vì có một cái gì na ná giống nhau. Phải chăng chỉ có sự khốn khó mới khác nhau, chứ còn sự giàu có, sang cả thì ở đâu cũng cùng chung mẫu số? Giữa chừng, Mộc Lan đứng dậy hô lên: “Thôi, chừ chơi nhạc sến đi!”. Trần Như Hùng hào sảng: ” Dẹp rượu Tây, chơi rượu đế ngâm nhộng tằm cho đã!”

Nửa phần hội ngộ sau đó, không khí như bừng sống lại. Chúng tôi dang tay nhau trở về quê hương, về tình bạn, về những ngày xưa thân ái. Lê Duy Đoàn, Nguyễn Đặng Mừng, Lê, tôi và tất cả bằng hữu có mặt… đều hết mình lên gân ca hát. Khi vui, ai cũng dễ trở thành ca sĩ tài hoa vì có thể hát hết tất cả những bản nhạc trên thế gian mà mỗi mảnh âm thanh, dẫu tài tình hay vụng về tới đâu cũng đều có một khung trời riêng của nó. Hầu như hôm đó, những bản nhạc sến làng, sến nốt, sến phông ten… đều chỉ là những cỗ xe hư ảo để làm phương tiện cho chúng tôi kéo nhau về một vùng đất rất thực: Quê hương, hoài niệm và tình bạn đang quây quần hòa quyện với nhau.

*

Âm thanh, hình ảnh, mùi vị có tác dụng vực dậy những cảm thức thường ngủ sâu trong một góc kín nào đó của tâm hồn. Mỗi lần nhớ về… nhạc sến, tôi làm sao quên được mùa Giáng sinh năm 2003 tại Sacramento, khi làm việc với một gia đình có con bỏ nhà đi hoang và vợ chồng sắp ra tòa ly dị. Đây là một hồ sơ yêu cầu áp dụng tâm lý trị liệu (psychotherapy) cho ngươì chồng. John Dewey, người chồng, là một cựu chiến binh Việt Nam. Lý do ly dị của cặp vợ chồng nầy là vì người chồng thay đổi tính tình, càng ngày càng trở nên hung hãn với vợ con. Theo lời người vợ thì sau ngày rời chiến trường Việt Nam trở về Mỹ, anh John Dewey đã xin giải ngũ và làm nhân viên cho một hãng hàng không dân sự. Sau ngày từ giã chiến trường, anh trở nên ít nói và thường có vẻ như quay quắt về một điều gì đang ám ảnh tâm trí. Nhiều khi anh bày tỏ mặc cảm có lỗi là vì sao anh không bị chết như bạn bè mà an toàn trở lại quê nhà như thế. Anh không cho đó là sự may mắn của riêng anh mà chỉ là một sự bất công của sự đời, cuộc chiến.

Nếp sống lặng lẽ của Dewey thay đổi dần qua những phản ứng hoảng hốt bất thường như chợt có một sự ám ảnh săn đuổi anh bén gót. Có khi đang ngồi trong nhà bình yên, anh nhảy vọt lùi lại, mồ hôi vã ra như tắm, ôm chầm vợ và gào lên là nghe tiếng máy bay trực thăng, tiếng súng máy, tiếng kêu gào của những người lính đang chết. Có lúc anh vật vã ngồi bưng mặt khóc như trẻ thơ. Cuối cùng, anh trở nên thô bạo. Ăn nói cộc cằn với vợ con, cử chỉ chân tay bất chấp. Anh bị đuổi việc vì có hành động vũ phu với bạn làm cùng sở.

Sau cuộc chiến Việt Nam, một ngành bệnh lý mới ra đời. Đó là “Hội chứng Hậu chấn thương Tâm lý” thường được viết tắt trong sách vở tài liệu y khoa tâm bệnh học là PTSD (Post Traumatic Stress Disorder). PTSD là một căn bệnh tâm thần tạo nên bởi sự ám ảnh quá sâu đậm và có tác dụng tâm lý dữ dội. Nguyên nhân là vì người bệnh đã trực tiếp chịu đựng, chứng kiến hay bị ảnh hưởng dây chuyền về một hay nhiền biến cố khủng khiếp trong đời sống như cảnh đâm chém, giết nhau, tra tấn, tàn phá, hãm hiếp, tranh đoạt, tấn công… Cảnh khủng khiếp xẩy ra như một tiếng nổ phá tung bức tường vô hình bảo vệ sự bình an của tâm thức. Sau tiếng nổ ấy, tâm lý người bệnh không còn như xưa. Vết thương của biến cố lẩn khuất đâu đó thường đột ngột trở về, có khi chỉ trong nháy mắt (flashback) nhưng đã hành hạ tinh thần và thể xác người bệnh một cách nghiêm trọng sau đó. Dewey là một con bệnh PTSD trầm kha.

Lần đầu gặp John Dewey, anh tỏ ra lạnh lùng như đá. Theo bài bản của khoa tâm lý trị liệu, tôi phải mở cho được cánh cửa tâm lý bí mật của khách hàng để thu thập dữ kiện và đánh giá bệnh trạng. Tiếp theo lần gặp sau, tôi cũng chẳng thu lượm được gì thêm về nội dung tâm lý của anh ngoài những câu chuyện kể chung chung về cuộc chiến và con người, đất nước Việt Nam mà anh đã trải qua hơn bốn năm.

Lần thứ ba, tôi đổi cách thu thập dữ kiện. Tôi theo phương pháp “thính thị làm hưng phấn tâm lý” của Eric Galloway bằng cách mượn và treo một bức tranh đoàn máy bay trực thăng đang tải thương và mở những bản nhạc nhẹ thời chiến thế hệ 60. Phản ứng đầu tiên của Dewey khi mới bước vào văn phòng là đứng sững nhìn chằm chằm vào bức tranh. Rồi anh ta day qua nghe nhạc và hỏi bằng giọng thì thầm: “Có nhạc Việt Nam không?” Tôi gật đầu, đổi băng “nhạc lính”. Những bài hát nghe quen một thời bủa vây trong bom đạn làm tôi bị dính vào một cảm giác quen thuộc, sống lại một thời quá khứ. Ngồi trên xứ Mỹ mà tâm thức khơi vơi trôi dạt về một phương trời cũ. Lạ thay, bên cạnh tôi, John Dewey cũng ngồi lặng yên với dáng vẻ và đôi mắt sâu thăm thẳm hồi tưởng như thế. Tôi đang “phỏng vấn” người lính cũ bằng cái tâm cảm thông yên lặng.

Dăm bản nhạc bình dân cũ, có một thời đã được hát đi hát lại quen tai như chuyện thường ngày ở huyện. Có người khen hay vì tai họ nghe hay. Có người chê “sến” vì tai họ quen nghe những gì khác sến. Nhưng với tôi thì đấy là chỉ dấu của phương tiện âm thanh tạo ra phản ứng có điều kiện như tiếng kồng Pavlov. Dewey và tôi đã cùng một thời tai cùng nghe tiếng nhạc ấy trộn lẫn với tiếng máy bay gào thét và bom đạn quanh mình. Khi nghe, chúng tôi không nghe nhạc đơn thuần mà cùng nghe một bản giao hưởng của âm thanh và ký ức.

Những lần gặp sau đó, Dewey thổ lộ tâm sự riêng với những bức xúc, dằn vặt, trầm cảm, tuyệt vọng, ước mơ của đoạn đời đã qua và những bóng ma của quá khứ đang ám ảnh. Dăm bản nhạc “sến” (?!) và vài hình ảnh quá khứ đã góp phần đắc lực giúp tôi mở đường tìm hiểu tâm lý biến chuyển của Dewey. Khi đã xác định được vấn đề và nguyên nhân tạo ra vấn đề thì những bước tiếp theo nhằm giải quyết vấn đề chỉ còn là yếu tố thời gian.

John Dewey và nhạc “sến” không phải là hai mặt của dãy núi Pyrenees sương tuyết, ngạo nghễ bắt người ta phải thừa nhận bên nầy là chân lý, bên kia là sai lầm. Trong tương tác thì con người và đối tượng đều cùng một thể. Đông tàn, Xuân đến chẳng đúng, chẳng sai.

Trần Kiêm Ðoàn

Giữa mùa Đông California, 2008

Nguồn: http://www.vanchuongviet.org

12 BÌNH LUẬN

  1. RE: Tâm Lý Nhạc Sến
    Tình cờ tạt qua đây, đọc bài viết [i]Tâm Lý Nhạc Sến[/i] ở trên thấy có ý hay. Thiển nghĩ, ý tác giả muốn bàn về vai trò nhạc Sến như một liệu pháp tâm lí.

    Tôi xin lan man đóng góp chuyện nhạc Sến theo kiểu cơm áo gạo tiền như vầy.
    Nhưng trước hết xin nhắc tới vài chuyện cũ…

    Ở trong nước (VN), chừng 10 năm đầu tiên sau 1975, : Mấy “nhà lý luận âm nhạc cơ hội” thường dùng 3 nhóm chữ: 1.Nhạc Vàng, 2.Nhạc Xanh, 3.Nhạc Đỏ, để chỉ 3 dòng nhạc tương ứng, có lời nhạc và điệu nhạc…
    1.Viết về tình tự gái trai, sướt mướt, ủy mị: [i]Đồi thông hai mộ[/i] (Hồng Vân), [i]Chuyện tình Lan và Điệp [/i](Mạc Phong Linh), [i]Màu tím hoa sim[/i] (Dũng Chinh) …Hầu hết là nhạc ở miền Nam trước 75. [i]Gởi người em gái[/i] (Đoàn Chuẩn) cũng bị xếp vào loại nhạc này…
    2.Viết ca ngợi quê hương, đất nước: [i]Làng tôi[/i] (Văn Cao), [i]Quê em[/i] (Nguyễn Đức Toàn), [i]Tình ca[/i] (Hoàng Hiệp), Bài ca hy vọng (Văn Ký).
    3.Viết ca ngợi cuộc chiến đấu 20 năm: [i]Cùng nhau đi Hồng Binh[/i] (Hồng Nhu), [i]Cô gái vót chông[/i] (Hoàng Hiệp)…Cũng gọi là nhạc CM.
    (Tuy nhiên tập [i]Ca khúc Da vàng[/i] của Trịnh Công Sơn thì không xếp vào loại này, nó thuộc dòng nhạc phản chiến)

    Thời gian này nhạc Vàng và nhạc Phản chiến, bị cấm hát, cấm lưu hành, bởi viết về tình yêu hay phản ứng xấu về cuộc chiến. Và có lẽ cũng vì đa số là nhạc miền Nam trước 75.

    Vậy thì chỉ còn lại nhạc Đỏ, nhạc Xanh là được ca hát và lưu hành mà thôi.

    Chừng 10 năm sau nữa (cũng sau 1975), có lẽ vì không dập nổi (ở đây muốn nói tới các nhà lãnh đạo văn hóa – nghệ thuật chóp bu) cái hấp dẫn của dòng nhạc “vàng vọt” kia nên mọi phản bác lần hồi tắt đài, không thấy còn chê bai cấm đoán nữa. Vậy là sau đó cả nước, từ Nam chí Bắc, nghe hát nhạc Vàng thoải mái.
    Ngược lại, nhạc Đỏ, nhạc phản chiến không mấy ai hát nhiều, bởi không còn phù hợp với không khí thời bình nữa.
    Bây giờ không còn ai nhắc tới cụm từ Nhạc Vàng với ý cấm đoán, chê bai khi nó ca ngợi tình yêu đôi lứa.
    Như vậy cách phân biệt “Vàng-Đỏ-Xanh” ở trên, thuần túy chính trị hơn là học thuật.

    Mặt khác, ở miền Nam trước 75, giới sinh viên, học sinh có nhắc và nhìn dòng (loại) nhạc Sến (ngay cả trong cùng một bài hát, có ca sĩ bị cho là hát sến, ca sĩ kia thì hát sang !) chỉ bằng nửa con mắt. Tuy nhiên để nhận ra một bản nhạc sến thì không phải dễ và không thấy nhà nhạc học nào cân đo đóng đếm giùm. Chỉ cảm nhận thôi. Và để dễ nhận ra khi nào thì ta đang nghe một bản nhạc sến thì người ta tạm lấy ông Chế Linh, bà Thanh Tuyền hoặc hai điệu Bolero và Habanera, để làm “chuẩn” nhận biết một bài nhạc Sến (kiểu như thấy ai ăn mặc rách rưới thì đích thực hắn là tên nghèo hèn vậy).

    Nếu như phân biệt Vàng-Đỏ-Xanh như trên là vô-học-thuật, thì phân biệt Sến – không phải Sến thiệt là chảnh và đẳng cấp.

    Tất cả đều kì quái hết. Bản thân Bolero, Rumba, Habanera, hay bất cứ điệu nhạc nào cũng chỉ là cách thức chuyển động của một giai điệu mà thôi. Nó trung tính. (Dù sao mỗi dòng nhạc cũng như một món ăn. Nhạc không Sến, có ngon mấy, dùng hoài cũng sẽ ngán thôi)

    Mặc khác, một bản nhạc hay dở, ngoài giá trị tự thân, cũng còn có số phần của nó. Chẳng hạn, năm 17 tuổi, khi bị ảnh hưởng bởi trào lưu âm nhạc phản chiến, bạn không thích cải lương, không thích “chát chát chình, chát chinh chát chình”. Thì biết đâu năm 60 tuổi bỗng dưng bạn lại yêu nó một cách thiệt thà. Một phần vì bạn đã trải gần hết cuộc đời rồi, (và đây là lúc chín chắn của đời người) Sến hay Sang còn có nghĩa gì đâu trong một hoài niệm còn dang dở. Bởi vì cái [i]sến[/i] ấy, giờ đã là một phần của cuộc đời bạn rồi.

    Và cuối cùng, có lần một khán giả của Paris by Night than phiền rằng PBN dạo này sao nhiều nhạc Sến quá. Ông Nguyễn Ngọc Ngạn thưa rằng (đại ý như vậy): Nhạc Sến đã nuôi chúng tôi, không có nhạc Sến thì làm sao chúng tôi cưu mang nhạc Sang của bác được.

    Thôi thì cứ coi nhạc Sến là một loại nhạc country của VN (ý của chị Kim Tiến) hay Nhạc Đại Chúng đi cho nó [i]nhân văn[/i].

    Khách qua đường

    • RE: RE: Tâm Lý Nhạc Sến
      Cám ơn ông bạn KQĐ đã ghé thăm và [i]bàn[/i]!

      Theo tôi nghĩ, thật ra dùng chữ nhạc [i]sến [/i]để đối nghịch với nhạc [i]sang [/i]thì không chỉnh cho lắm. Vì nhạc [i]sang[/i] là nhạc gì? Và cái hay cái đẹp thì tương đối và tùy người [i]đối diện[/i]. Nhạc sến thì sến nhưng triệu triệu người nghe và khen hay thì không phải là ngẫu nhiên.

      Gần 40 năm nhưng tôi nhớ trước 1975, có đọc trên Văn, ông Cao Xuân Huy thì phải có viết một bài nhận định dài về nhạc [i]sến[/i], văn chương [i]lá cải[/i] của Bà Tùng Long vn vn… Theo ý ông, đại khái, nhạc [i]sến[/i], văn chương [i]lá cải[/i] có cái hay riêng. Hồi đó tôi thấy ông nói đúng, và tới giờ cũng vậy.

      Bà xã tôi là dân Nam Bộ, nên tôi nghe cải lương theo bã, và thưởng thức được giọng ca Thanh Nga, Mỹ Châu… Nicholas Sparks viết tiểu thuyết thuộc loại [i]lá cải[/i] (như Quỳnh Giao của Tàu hồi xưa vậy), nhưng cả năm nay tôi lui cui dịch cuốn Dear John thấy cũng vui …

      Bác Nguyễn Ngọc Ngạn nói vậy mà chí tình! Hôm qua đi chợ lẫn lộn với rau cá có mua cuộn PBN Lam Phương, để rảnh sẽ coi thử xem sao!

      H.

  2. RE: Tâm Lý Nhạc Sến
    Nếu như từ “sến” dùng chỉ để phân loại những dòng nhạc như anh NSH đã trình bày thì nó chỉ đơn thuần là một từ vựng, (mình nên nhìn nó ở khía cạnh này), khổ nổi khi người ta dùng từ này để nói về một bài nhạc hay một ca sĩ, trong ấy hàm chứa một chê bai quê mùa. Và khi dùng nhạc sến để so sánh với nhạc sang là một điều khập khiển. Hình như mình mới nghe từ nhạc sang một vài lần. Và nhạc sang là loại nhạc gì? (như anh NSH đã tự hỏi) Mình cũng thắc mắc. Mình thường nghe người ta thường gọi nhạc cỗ điển tây phương, nhạc phản chiến, nhạc tình ca, vọng cổ cải lương, tân cổ giao duyên……nhạc vàng nhạc đỏ, nhạc xanh, nhạc trữ tình…..

    Mình nghĩ lời nhận xét của KQĐ cũng có lý và hai chữ “nhân văn” KQĐ đã dùng đã làm mình thật biết ơn vi nó đã nhắc nhở mình hãy thận trọng. Và điều này làm mình nhớ đến những thay đổi trong cách dùng chữ để nói đến những người da đen hay những người da đỏ của người Mỹ…(African American hay Native American). Mình biết là không thể một sớm một chiều người ta có thể phá vở một hệ thống suy nghĩ đã hình thành trong đầu, nhưng ít ra đó là một khởi đầu nhân văn để thay đổi chiều hướng suy nghĩ của con em họ.

    Và nhất là câu trả lời của ông Nguyễn Ngọc Ngạn làm mình thấy ông quá chín chắn và sâu sắc trong ý nghĩ này. Nếu Paris by Night không làm nhạc “sến”, Paris by Night đã chết từ lâu. Tôi tin như thế! Thật vậy, nhạc “sến” đã làm triệu triệu người thổn thức và gắn bó. Tôi nghĩ KQĐ dùng từ “đại chúng” thật chính xác không biết có phải giống như người Mỹ gọi “popular music”.

    Tôi không nghe loại nhạc này thường xuyên nhưng tôi luôn nghĩ đó là một trong những văn hóa của người Việt mà không ai có thể phủ nhận được. Đó là một dòng nhạc đã đi vào lòng ngưòi nghe, đã vỗ về, đã xoa dịu những nỗi lòng nhớ cha, nhớ mẹ, nhớ con, nhớ người yêu, bạn bè và quê hương như mọi dòng nhạc khác.

    KT

  3. RE: Tâm Lý Nhạc Sến
    Dòng nhạc nào cũng đều có công chúng riêng của nó.

    Năm lớp Chín, nghe ca từ “nhưng đêm thức giấc ngỡ ngàng nghe lòng thương nhớ biết rằng mình…yêu”. Quá đã. Tác giả rành tâm lý quá.

    Mùa Hè 72, trên cao nguyên lại nghe “những đóm mắt hỏa châu…là hoa đăng ngày cưới” cũng thiết tha trong hoàn cảnh sống khác.

    Sau đó, nhiều người cho đó là nhạc Sến, rồi tầm nguyên từ Con Sen trong giai tầng cấp thấp để gán ghép cho dòng nhạc có tính đại chúng này.
    Thế hệ chúng tôi, trước khi nghe được Symphony 9, đã được cảm thụ những bài Sến như thế.

    Trước hết, mỗi bài hát đều có cốt chuyện riêng, đi thẳng vào lòng người, ca từ và âm thanh rung lên tình cảm thật nhất, trực tiếp vào trái tim đối tượng.

    Nhớ lại sau 1975, buổi chiều ở ga Mương Mán, tôi mê mẩn lối biểu diễn của một “nghệ sĩ đường phố” (thực ra là anh lính Miền Nam đang mưu sinh) bằng 2 cái muổng làm nhạc cụ cho bộ gõ. Cái muổng rải đều trên 5 ngón bàn tay trái, nhún nhảy nhẹ nhàng theo điệu Boléro. Nghệ sĩ uyển chuyển bộ gõ từ trán xuống gót, bất cứ bộ phận nào trên cơ thể cũng đều điệu nghệ, ăn khớp theo miệng mình với những Yêu Một Mình, Con Đường Xưa Em Đi…

    Mới đây, 16/4, sau buối gặp gỡ các nhà thơ duyên hải Miền Trung tại Phú Yên do soncamedia tổ chức, cùng các nhà văn nhà thơ như Đoàn Thạch Biền, Nguyễn Đông Thức, Trần Từ Duy, Lê Minh Quốc…bù khú bên Cảng Cá PY rất vui và sinh động bằng những bài Sến, Boléro như thế! Vui.

  4. RE: Tâm Lý Nhạc Sến
    Gởi các bạn cái clip này: Tuấn Ngọc hát nhạc “của” Chế Linh và Chế Linh hát nhạc “của” Tuấn Ngọc. Theo cái tai cha sinh mẹ đẻ của mình, mình thấy bài Thành phố buồn thành hay hơn khi nghe Tuấn Ngọc hát (fan “cuồng” của TN mà 🙂 ). Còn Chế Linh với Riêng một góc trời, hay hơn Chế Linh với những bài của ông thường hát, cho dù lúc hát ông đã 72 tuổi.
    Rất đồng ý với TVDũng, mỗi giòng nhạc có công chúng của riêng mình.
    Mình rất thú vị với clip này.

    [youtube]http://www.youtube.com/watch?v=Xi1B5Y6lShY[/youtube]
    nd

    • RE: RE: Tâm Lý Nhạc Sến
      Nhứt trí với bạn Dung, clip này hay quá trời luôn ! Thiệt là phiêu bồng, mãn nhãn ! Đúng là [i]song kiếm hợp bích[/i]. Chế Linh “sến” mà rất sang, Tuấn Ngọc sang mà hơi “sến”.

      Tui là fan ruột của bác Chế Linh, nay nghe anh Tuấn Ngọc hát tui cũng ưng luôn.
      Té ra hai giòng nhạc này cũng có công chúng của chung mình đó chớ phải không các bạn.

    • RE: RE: Tâm Lý Nhạc Sến
      Dung kiếm đâu ra cái clip này hay thiệt!

      Nghe mới thấy cách trình bày (interpretation) quan trong vô cùng, cùng một bài hát nhưng Tuấn Ngọc và Chế Linh hát nghe khác nhau rất xa.

      Thêm một điểm nữa, một ca sĩ lựa một loại nhạc để hát (hay nổi tiếng vì) có lẽ không phải là tình cờ mà là vì giọng hát “hạp” với nhạc.

      Và sau cùng, ông Chế Linh có đọc thì xin đừng buồn, chớ nói thiệt là nghe Tuấn Ngọc hát hhạc “[i]sến[/i]” vẫn thấy dễ nghe hơn là Chế Linh hát nhạc “[i]sang[/i]” 😆

      H.

      • RE: RE: RE: Tâm Lý Nhạc Sến
        Mời chư vị nghe thêm một video clip về “sến” và “sang” của Khánh Ly và Thanh Tuyền 😀 :))[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=br8dNiXEDOg[/youtube]

  5. RE: Tâm Lý Nhạc Sến
    Ngày hôm qua, khi viết cho một người bạn về “sến” và “sang” mình nhớ đến clip này, cố lục lọi trong trí nhớ nhưng không nhớ nổi là đã xem ở đâu, cho nên lan man với bạn một hồi mình cảm thấy bế tắc, có [i]tràng giang đại hải[/i] cũng không đi đến đâu khi tất cả là một sự cảm nhận rất riêng của từng người. Mình nghĩ rằng biên giới giữa hai dòng nhạc này rất mong manh, có thể tùy vào sự thể hiện của ca sĩ, một nốt láy thêm vào cũng có thể tạo sự khác biệt và rất lớn tùy vào không những chỉ cảm nhận nhưng cả tâm lý của người nghe. Tuấn Ngọc hát nhạc “sến” như một chờ đợi. Còn về phần lời ví dụ như ” ước gì nhà mình chung vách hai đưa mình thức trắng đêm nay ….” điều này chắc phải lan man qua “sang” va “sến” trong thơ văn. 🙂
    Chế Linh hát Riêng Một Góc Trời đặc biệt quá chớ. Chi Dung ơi, cái video clip nghe rất …đã tai. Cảm ơn nghen.
    Dao

  6. RE: Tâm Lý Nhạc Sến
    Mấy hổm rày dân cư Youtube xôn xao, có anh chàng một mình nhại đủ giọng từ Đàm Vĩnh Hưng, Lam Trường, Phương Thanh… cho tới NSND Thu Hiền, Khánh Ly luôn! Không chỉ thế, danh sách nhái giọng còn có Ưng Hoàng Phúc, Khánh Phương, Phan Đinh Tùng, Chế Linh, Duy Mạnh, Tuấn Ngọc, Jimmy Nguyễn… Trước khi nghi ngờ những điều trên, hãy xem video dài hơn 7 phút này trước rồi hãy “choáng” cùng Nẫu rớt nhé!
    [youtube]http://www.youtube.com/watch?v=srAscoDk84Y[/youtube]

  7. RE: Tâm Lý Nhạc Sến
    Coi qua clip này thấy [i]bế tắc[/i] vô cùng!

    Người xưa nói là [i]chửi cha không bằng pha tiếng[/i]. Nay anh chàng này nhái theo giọng mấy ca sĩ, vừa hát vừa cười nhạo, thì còn hơn cả moi cả dòng họ tổ tiên ra mà chửi!

    Bế tắc hơn nữa là chuyện không nghe/thấy gì hay ho, hay đáng làm, hay đáng khuyến khích mà bà con lại trầm trồ, báo TT đem lên trang nhứt, vân vân. BT tui không biết hết mấy ca sĩ bị [i]chửi[/i], nhưng ghe qua thì anh chàng nhại đâu được vài chữ của Tuấn Ngọc, và nói là giả được giọng của cô Khánh Ly thì nghe không lọt lỗ tai cho lắm.

    Có lẽ tính người Việt mình thích bắt chước chăng?

    NBT

  8. RE: Tâm Lý Nhạc Sến
    Thời trước 75, môt thời kỳ nhạc Việt Nam phát triển rất là phong phú, nhiều loại nhạc khác nhau. Ca sĩ chánh gốc người miền Nam như Giao Linh, Huơng Lan, Phuơng Hồng Quế, P. Hồng Hạnh, Thanh Tuyền, Thanh Thúy, Phương Dung, Hùng Cường Chế Linh..v.v..họ là những ca sĩ được yêu chuộng, nhưng không phải tất cả lứa trẻ đều nghe dòng nhạc này. Nhạc vàng ngày nay: là nhạc tiền chiến, nhạc Trịnh, nhạc trẻ ngày xưa mang một tính cách ‘tân’ hơn, được yêu chuộng bởi giới trẻ. Hầu hết các ca sĩ là gốc dân Bắc di-cư 1954. Giọng nói của những ca sĩ này hát rất hay. Giọng Bắc mà không có Bắc rặt, nghe rất là nhẹ nhàng, ít sang hơn giọng Nam nếu giọng Nam nói hay, nhưng mà lại gây cảm nhiều hơn. Các ca sĩ này dễ thành công hơn trong giòng nhạc truyền cảm. Chẳng hạn như: Khánh Ly, Thanh Lan, Lệ Thu, Duy Trác, Duy Quang, Sĩ Phú…Các ca sĩ gốc miền Nam có khó khăn trong cách phát âm giọng Bắc. Nhưng tùy người nghe, nếu không rành thì cũng xong thôi. Thanh Thúy xưa là 1 ca sĩ giả giọng Bắc & hát sai rất nhiều, mà đã thành 1 cái duyên riêng của mình, cũng như Giao Linh, Thanh Tuyền, Phuơng Dung, Thái Châu. v.v.. nghe họ hát là biết người gốc miền Nam, nhưng họ vẫn được lòng yêu mến của số đông khán thính giả. Giòng nhạc của các ca sĩ này thời đó, vì không phải được coi là ‘tân’, giới trẻ gọi đó là ‘Nhạc Sến’. Nhưng thật ra số người nghe nhạc sến lại rất đông. Họ là những người dân lao động, dân miền Nam, và giới miền quê đơn sơ. Nói chung dù nhạc Sến hay nhạc Tân, cái quang trọng là người nghe. Theo tôi, hai giòng nhạc này đều là nhạc truyền cảm, nhạc Tân (theo cách nói của tôi) nghe phê, nghe lãng mạng hơn, trong khi nhạc Sến thì gợi lên một nét đẹp & tinh yeu rất đơn sơ và mang nhiều tính chất dân tộc hơn. Dù nói giọng Nam hay Bắc, chỉ chọn đúng giòng nhạc là được. Ca sĩ Hương Lan, một lần trong chương trình phỏng vần, cô công nhận các sĩ giọng nói Bắc dễ thành công hơn ca sĩ nói tiếng Nam. Nói vậy tất cả ai yêu mến Hương Lan, họ yêu mến cách phát âm của cô, dù không Bắc hoàn hảo mà nó hạp với những bài hát cô trình diễn. Nếu bây giờ Hương Lan hát tiếng Bắc hoàn hảo hơn, chưa chắc cô lại được lòng của mọi người đã từng yêu mến cô trước nay. “Cái gì đã hay đã được yêu mến, ca sĩ không nên thay đổi” đó là lời chi’ ly’ của Khánh Ly trong 1 cuộc phỏng vấn nghệ sĩ.

BÌNH LUẬN

Vui lòng nhập bình luận của bạn
Vui lòng nhập tên của bạn ở đây